YORÙBÁ JSS 2 TÁÀMÙ KEJÌ
|
ÕSÊ
|
ORÍ ÕRÕ/ ÀKÓÓNÚ
|
ÀMÚŚE IŚË
|
|
1.
|
LÍTÍRÈŚÕ: Àśàyàn ìwé (Ewì Àpilêkô)
ÀKÓÓNÚ IŚË
1. Àwôn
ewì tó wà nínú ìwé tí a yàn 2. Kókó
õrõ b.a. ìwà ènìyàn; àwôn êdá mìíràn tí kì í śe ènìyàn, õrõ tó ń lô láwùjô,, ìkôlura êsìn, ipò obìnrin, ètò ôrõ-ajé, ìśakô/ ìśabo – gbogbolômô, éèdì. Àkíyèsí:
Ó pôn dandan láti yan ìwé ewì tí ó ní àwôn àkóónú kókó õrõ wõnyí 3. Ônà
èdè àti ìsôwölo-èdè. |
OLÙKÖ
1. Ka
ewì sí etígbõö àwôn akëkõö 2. Śe
àlàyé lórí ewì tí a kà 3. Kô
àwôn kókó õrõ jáde 4. Śe
àlàyé ní kíkún lórí; * ônà
èdè àti ìsôwölo-èdè. * kókó
õrõ * Êkö
tó köni * Darí
ìjíròrò nípa àwôn kókó inú êkö yìí ni kíláásì AKËKÕÖ
1. ka
ewì tí olùkö kà fúnra rç 2. kô
àwôn kókó tí olùkö kô sójú pátákó sínú ìwé 3. kópa
nínú ìjíròrò tí olùkö śe nínú kíláásì. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1. Ìwé
tí a yàn 2.
Àwòrán àwôn ohun tí ewì dá lé lórí. |
|
2.
|
ÀŚÀ: Ogun àti Àlàáfíà
ÀKÓÓNÚ IŚË
1. kí
ni ogun? Kí sì ni ìdí tí ó fi máa ń wáyé? 2. Ogun
Yorùbá láyé àtijö – orúkô
ogun b.a. jálumi, kírìjí abbl – Àwôn
jagunjagun b.a. Ìbíkúnlé, Ògúnmölá, Ògèdèýgbé abbl – Ohun
èlò ogun b. a. ôfà, ôkõ, idà, ìbôn, oògùn. 3.
Àýfààní ogun jíjà; õnà ìdáàbòbo ìlú çni, láti kó ìlú çni lërú, abbl 4.
Àléébù ogun nípa ôsë tó ń śe – Dá
õtá sílê – Run
ìlú – Fa
ìyàn, abbl 5. Õnà
láti dëkun ogun jíjà. –
Yíyàgò fún aáwõ. |
OLÙKÖ
1. Śe
àlàyé ohun tí ogun jë àti ìdí tí ó fi máa ń wáyé 2. Śe
àlàyé nípa oríśiríśi ogun Yorùbá 3. Śe
àlàyé àýfààní tí ó wà nínú ogun jíjà. (jë kí akëkõö mõ pé èyí mô níba. Àwôn ènìyàn péréte sì ni ó máa ń sábà kàn). 4. Śe àlàyé àléébù tí ó wà
nínú ogun (jë kí akëkõö mõ pé èyí máa ń kan ènìyàn púpõ ju ti àýfààní rê lô). 5. Śe àlàyé pé kò sí
ìfõkànbalê àti ìdàgbàsókè ní àkókò ogun. AKËKÕÖ
1. Tëtí sí àwôn àlàyé
olùkö 2. śe àkôsílê sínú ìwé rç
bí ó ti yç. 3. Wo
àwòrán fíìmù, fídíò abbl tí olùkö fihàn 4. kópa nínú ìjíròrò tí
olùkö darí OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1. Téèpù
2. kásëêtì
3.
Fídíò 4. fíìmù
5. Àwòrán
6. Tçlifísàn
|
|
3.
|
ÈDÈ: Àtúnyêwò Ìsõrí Õrõ– Õrõ-Orúkô
àti Õrõ-Ìśe ÀKÓÓNÚ IŚË
1.
Àlàyé lórí õrõ-orúkô 2. Iśë
tí õrõ-orúkô ń śe nínú gbólóhùn 3.
Àlàyé lórí oríśiríśi õrõ-orúkô 4.
Àlàyé lórí õrõ-ìśe 5. Iśë
tí õrõ-ìśe ń śe nínú gbólóhùn. |
OLÙKÖ
1. Śe
àlàyé lórí õrõ-orúkô 2. Śe
àlàyé iśë tí õrõ-orúkô ń śe nínú gbólóhùn. B.a olùwà, àbõ àti êyán. 3.
Dárúkô oríśiríśi õrõ-orúkô pêlú àpççrç wôn. B.a, orúkô ènìyàn, çranko, aśeékà, çlëmìí abbl. 4. Śe
àlàyé lórí õrõ-ìśe 5. Śe
àlàyé iśë tí õrõ-ìśe ń śe nínú gbólóhùn. (jë kí akëkõö mõ pé òun ni òpómúléró àti kókó gbólóhùn) AKËKÕÖ
1. Tëtí
sí àlàyé olùkö lórí ìsõrí õrõ-orúkô àti õrõ-ìśe. 2. Kô
àwôn àpççrç tí olùkö śe sínú ìwé. 3. Śe
àwôn àpççrç tìrç lábë ìdarí olùkö. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1.
kádíböõdù 2.
káàdì pélébé pélébé. |
|
4.
|
ÀŚÀ: Òýkà- Õtàlénígba-ó-dín mësàn-án dé õödúnrún
ÀKÓÓNÚ IŚË
Òýkà
láti Õtàlénígba-ó-dín mësàn-án dé õödúnrún (251 – 300). Kíkà 260 =
Õtàlénígba 280 =
Õrìnlénígba 300 =
Õödúnrún |
OLÙKÖ
1. Tö
akëkõö sönà láti ka òýkà láti Õtàlénígba-ó-dín mësàn-án dé õödúnrún (251-300) 2. Śe
àlàyé ìgbésê òýkà ní kíkún. AKËKÕÖ
1. ka
òýkà láti Õtàlénígba-ó-dín mësàn-án dé õödúnrún (251 – 300) 2. Dá
òýkà tí a kô sójú pátákó mõ ní õkõõkan. 3. kô
òýkà tí olùkö kô sójú pátákó sínú ìwé. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1.
kádíböõdù tí a kô òýkà láti Õtàlénígba-ó-dín mësàn-án dé õödúnrún (251 – 300) sí. 2.
káàdì pélébé pélébé tí a kô òýkà kõõkan sí. |
|
5.
|
ÈDÈ: Fónëtíìkì – Àpèjúwe ìró Köńsónáýtì
ÀKÓÓNÚ IŚË
1.
Köńsónáýtì: b, d, f, g, gb, h, j, k, l, abbl 2.
Àpèjúwe ìró köńsónáýtì – ibi
ìsçnupè – õnà
ìsçnupè Ipò
tán-án-ná |
OLÙKÖ
1. Kô
köńsónáýtì Yorùbá lápapõ sójú pátákó fún akëkõö 2. Śe
àpèjúwe ìró köńsónáýtì fún akëkõö lórí àtç köńsónáýtì – ibi ìsçnupè b.a. Àfèjì-ètèpè, Àfàfàsépè,
àfèrìgìpè abbl – õnà
ìsçnupè b.a. àréhön, àfúnnupè, àśenupè abbl – ipò
tán-án-ná b.a akùnyùn tàbí àìkùnyùn AKËKÕÖ
1. fetí
sí bí olùkö śe pe àwôn ìró köńsónáýtì náà 2. pe
àwôn ìró köńsónáýtì náà bí olùkö śe pè wön. 3. Ya
àtç ìró köńsónáýtì tí olùkö fi śe àpèjúwe ibi ìsçnupè, õnà ìsçnupè àti ipò tán-án-na 4. Śe
àdàkô àwôn ohun tí olùkö kô sójú pátákó sínú ìwé OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1.
Kádíböõdù tí ó śe àfihàn àwòrán êyà ara ifõ 2.
Káàdì pélébé pélébé tí a kô àwôn lëtà sí. |
|
6.
|
ÀŚÀ: Ogun àti Àlàáfíà
ÀKÓÓNÚ IŚË
1.
Àýfààní ogun jíjà; õnà ìdáàbò bo ìlú çni, láti kó ni lërú abbl 2.
Àléébù ogun nípa ôśë tí ó ń śe – Dá
õtá sílê – Run
ìlú – Fa
ìyàn abbl 3. Õnà
láti dëkun ogun jíjà –
Yíyàgò fún aáwõ. |
OLÙKÖ
1. Śe
àlàyé àýfààní tí ó wà nínú ogun jíjà. (jë kí akëkõö mõ pé èyí mô níba. Àwôn ènìyàn péréte sì ni ó máa ń sábà kàn). 2. Śe àlàyé àléébù tí ó wà
nínú ogun (jë kí akëkõö mõ pé èyí máa ń kan ènìyàn púpõ ju ti àýfààní rê lô). 3. Śe àlàyé pé kò sí
ìfõkànbalê àti ìdàgbàsókè ní àkókò ogun. AKËKÕÖ
1. Tëtí sí àwôn àlàyé
olùkö 2. śe àkôsílê sínú ìwé rç
bí ó ti yç. 3. Wo
àwòrán fíìmù, fídíò abbl tí olùkö fihàn 4. kópa nínú ìjíròrò tí
olùkö darí OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1. Téèpù
2. kásëêtì
3.
Fídíò 4. fíìmù
5. Àwòrán
6. Tçlifísàn
|
|
7.
|
ÈDÈ: Òwe
ÀKÓÓNÚ IŚË
1.
Oríkì òwe 2.
Oríśiríśi òwe 3. ìlò
òwe 4.
Ìwúlò òwe |
OLÙKÖ
1. Sô
ìtumõ owe 2. jë
kí akëkõö pa oríśiríśi òwe. B.a. ìbáwí, ìkìlõ, ìmõràn abbl 3. Kô
ìbêrê àwôn òwe kan sójú pátákó ìkõwé fún àwôn akëkõö láti parí wôn 4. Śe
àlàyé ìwúlò òwe fún akëkõö; b.a òwe ń jë kí èdè Yorùbá dùnún gbé kalê, ó wúlò fún láti sõrõ àśírí abbl. AKËKÕÖ
1. Tëtí
sí àlàyé olùkö 2. Pa
oríśiríśi òwe gëgë b olùkö śe darí 3. kô
ìparí àwôn òwe tí olùkö kô sí ojú pátákó sí inú ìwé wôn. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1. Ìwé
owe 2.
pátákó ìkõwé |
|
8.
|
ÈDÈ: Àtúnyêwò ìsõrí õrõ-ìśe
ÀKÓÓNÚ IŚË
1. Iśë
tí õrõ-ìśe ń śe nínú gbólóhùn * õrõ-
ìśe çlëlà *
õrõ-ìśe aláìlëlà *
õrõ-ìśe agbàbõ *
õrõ-ìśe aláìgbàbõ *
õrõ-ìśe alápèpadà *
õrõ-ìśe aśèbéèrè, abbl |
OLÙKÖ
1. śe
àlàyé iśë tí õrõ-ìśe ń śe nínú gbólóhùn fún àwôn akëkõö b.a. òun ni kókó inú gbolohun. 2. Śe
àkôsílê oríśiríśi õrõ-iśë pêlú àpççrç fún õkõõkan wôn. Bí àpççrç; Õrõ-ìśe
alápèpadà – Ç rò mi ro ire AKËKÕÖ
1. Tëtí
sí àlàyé olùkö lórí iśë tí õrõ-ìśe ń śe àti àwôn oríśiríśi õrõ-ìśe tí ó wà. 2. kô
àwôn àpççrç tí olùkö śe sínú ìwé 3. śe
àwôn àpççrç tìrç lábë ìdarí olùkö. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1.
Kádíböõdù 2.
Káàdì pélébé pélébé |
|
9.
|
ÈDÈ: Fónëtíìkì – Àpèjúwe
Ìró Fáwëlì ÀKÓÓNÚ IŚË
1.
Fáwëlì: *
Àránmúpè – an, çn, in, un, ôn *
Àìránmúpè – a, e, ç, i, o , ô, u 2.
Àpèjúwe ìró fáwëlì * ipò ahön
* ipò
ètè * ipò
àfàsé |
OLÙKÖ
1. kô
fáwëlì Yorùbá lápapõ sójú pátákó fún akëkõö 2. śe
àpèjúwe ìró fáwëlì fún àwôn akëkõö lórí àtç ìró fáwëlì. Bí àpççrç: – ipò
ahön: iwájú ahön, àárin ahön àti êyìn ahön – ipò
ètè: pçrçsç tàbí roboto – ipò
àfàsé: Àránmúpè àti Àìránmúpè AKËKÕÖ
1. Fetí
sí bí olùkö śe pe àwôn ìró fáwëlì náà. 2. pe
àwôn ìró fáwëlì náà bí olùkö śe pè wön. 3. Ya
àtç ìró fáwëlì tí olùkö fi śe àpèjúwe ìró fáwëlì àìránmúpè àti àránmúpè 4. śe
àdàkô àwôn ohun tí olùkö kô sójú pátákó sínú ìwé. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1.
kádíböõdù tí ó śe àfihàn àtç ìró fáwëlì àránmúpè àti àìránmúpè 2.
káàdì pélébé pélébé tí a kô àwôn lëtà sí. |
|
10.
|
ÀŚÀ: Ìpolówó Ôjà
ÀKÓÓNÚ IŚË
1. Ìdí
tí a fi ń polówó ôjà 2. Bí a
śe ń polówó ôjà: b. a. êkô tútù, ç ç jçran êkô. 3.
Ôgbön ìpolówó ôjà ní ayé àtijö àti òde òní. B.a. ìpolówó ôjà lórí rédíò, tçlifísàn, ìwé ìròyìn, ìpàtç, ìkiri abbl.
|
OLÙKÖ
1. Tç
ìpolówó ôjà tí a ti tê sórí téèpù fún àwôn akëkõö gbö. 2. fún
àwôn akëkõö ní àýfààní láti śe ìpolówó ôjà ní kíláásì. 3. kó
akëkõö lô śe àbêwò sí ôjà tàbí ìdíkõ. AKËKÕÖ
1. Tëtí
sí téèpù tí olùkö tê 2. kópa
nínú śíśe ìpolówó ôjà nínú kíláásì. 3. śe
àbêwò sí ôjà tàbí ìdíkõ láti gbö oríśiríśi ìpolówó ôjà. OHUN-ÈLÒ ÌKÖNI
1. Àtç
2.
Fídíò 3.
Rédíò 4. Êrô
agbõrõ sílê 5. Téèpù
6.
Ìpolówó ôjà lóríśiríśi nínú ìwé ìròyìn abbl. |
|
11.
|
ÀTÚNYÊWÒ ÊKÖ
|
|
|
12.
|
ÌDÁNWÒ
|
