Èrè Idárayá ní Èdè Yorùbá – Ere Ayò Yorùbá Primary 5 First Term Lesson Notes – Week 1

Yorùbá Primary 5 First Term Lesson Notes – Week 1

Àkọlé: Èrè Idárayá ní Èdè Yorùbá – Ere Ayò
Ẹ̀ka: Yorùbá
Kíláàsì: Primary 5
Ìgbà: First Term
Ọ̀sẹ̀: Week 1
Ọmọ Ojọ́: 9 years
Akoko: 40 minutes

Èkó Yìí: Ere Ayò (Traditional Yoruba Game)

Ètò Èkọ
Nínú ẹ̀kọ yìí, àwọn akẹ́kọ̀ọ́ yóò kẹ́kọ̀ọ́ nípa:

1. Kí ni Ere Ayò?
2. Àwọn ìlànà àtí bí a ṣe ń ṣeré ayò.
3. Àwọn ohun tí ó wà fún ṣíṣe ayò.
4. Báwo ni Ayò ṣe ń mú idárayá àti ìfọ̀kànbalẹ̀ wá?

Àwọn Èbùn

Nígbà tí ẹ̀kọ́ bá tán, àwọn akẹ́kọ̀ọ́ yẹ kí wọ́n lè:

1. Ṣàlàyé èrè ayò.
2. Ṣàlàyé àwọn ìlànà àtí àwọn ohun èlò fún ṣíṣe ayò.
3. Kópa nínú ìdarayá ayò nílẹ̀ Yorùbá.

Ìgbékalẹ̀

• Òrò Kókó: Ere, Ayò, Ọmọ Ayò, Opon Ayò, Igi Ayò.
• Ẹ̀kọ́ Tó Wà Téle: Àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ti mọ àwọn eré ìdárayá ilẹ̀ Yorùbá.

Ètò Èkọ ní Kíláàsì

Step 1: Ìtọ́kasí àwọn eré ìbílẹ̀ tí àwọn ọmọ ilé Yorùbá máa ń ṣe. Ìlànà rẹ̀ àti ètò tí ó wà fún ayò.
Step 2: Ìtúpalẹ̀ nípa bí a ṣe ṣeré ayò àti àwọn ohun èlò tó yẹ.
Step 3: Bí ẹ̀kọ́ ṣe ń lọ, kí wọ́n gbé ayò àti opon ayò kalẹ̀ kí wọ́n máa ṣèré.

Àkọlé: Báwo ni Ere Ayò ṣe ń ṣeré?

1. Ẹni méjì ni ó máa ń ṣeré ayò.
2. Opo ayò ni a máa ń fi gbé eré ayò.
3. Ọmọ ayò méjìlá wà nínú opon ayò kọọkan.
4. Apa otun ni a fi ń kọkọ gbé ayò.
5. Àwọn igi tàbí aféfé ni a máa ń lo fún opon ayò.

Teacher’s Activities:

1. Ṣàlàyé fún àwọn akẹ́kọ̀ọ́ ohun tí Ere Ayò jẹ́.
2. Fi àwọn opon ayò àti ọmọ ayò hàn fún àwọn akẹ́kọ̀ọ́.
3. Ṣètò ìdárayá àti kópa pẹ̀lú àwọn akẹ́kọ̀ọ́ nínú eré ayò.

Learners’ Activities:

1. Gbọ́ ìtúpalẹ̀ nípa ayò.
2. Wò ayò tàbí kópa nínú eré ayò pẹ̀lú ẹ̀kọ́.

Èdá Igbàpamọ́

1. Kí ni Ere Ayò?
2. Kí ló ń ṣẹlẹ̀ nígbà tí ẹnikan bá ṣeré ayò?
3. Báwo ni Ere Ayò ṣe ń ṣàìmọ̀?

Ìdánwò

1. Ṣàlàyé ìlànà Ayò.
2. Kí ni ọmọ ayò?
3. Kí lo túmọ̀ sí “Opon Ayò”?
4. Kí ni àwọn ohun èlò tó yẹ fún ṣíṣe Ayò?
5. Báwo ni a ṣe ń ṣèré ayò ní ilẹ̀ Yorùbá?

Àkọlé: Èrè Idárayá ní Èdè Yorùbá – Ere Ayò

Kí ni Ere Ayò?

Ere Ayò jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn eré ìbílẹ̀ tí a máa ń ṣeré ní ilẹ̀ Yorùbá. Ayò jẹ́ ere kan tí ó ní àwọn agbára ti o dá lórí ògbógi àti ètò. Ere ayò wà fún ìdárayá àti ìfọ̀kànbalẹ̀.

Báwo ni Ere Ayò ṣe ń ṣeré?

1. Ẹniyan méjì ni ó máa ń kópa nínú ere ayò – àwọn ẹni kẹta kò lè kópa. Olúkúlùkù ni yóò ní apá ti èrò yìí nínú opon ayò.
2. Igítí aféfé ló wà nínú tí a máa ń fi ṣe ayò – Ọ̀pọ̀ ìgbà ni a máa ń lò igi aféfé tàbí àwọn igi ti a lọ́wọ́ fun ṣiṣe ayò.
3. Ere ayò máa ń bẹ ní àkókò ìrólé tàbí ní àkókò ìsinmi – Ó wà nígbà tí àwọn ènìyàn bá fẹ́ kópa nínú idárayá tàbí àwọn ìtẹ̀gbẹ̀rù.
4. Ayò jẹ́ eré tí a máa ń ṣe nílẹ̀ Yorùbá – Nínú àwọn ìgbéyàwó, ìgbé ayé ayò jẹ́ apá kan tí a fi ń gbáyé.

Àwọn Ohun tí ó yẹ fún Ayò:

1. Àwọ̀n erù tí a ń lò fún ayò – Àwọn igi tó péye ni a máa ń lò láti ṣe ọ̀dá ayò.
2. Ayò méjì ni ó wà nínú ọ̀pọ̀n ayò – Àwọn ọdẹdẹ tí a máa ń lò fún ayò ni wọ́n máa ń ṣètò ní ètò onítòsi méjì.
3. Ọmọ ayò méjìlá ló wà nínú ọ̀pọ̀ ayò – Ní gbogbo ọ̀pọ̀n ayò, ẹsẹ́ méjì ni ayò náà máa nlọ láti fi ọmọ ayò sí gbogbo ẹsẹ̀.
4. Apa otun ni a máa ń fi ayò – Nígbà gbogbo, apa otun ni àwọn ènìyàn fi ń kọkọ gbé ayò.
5. Ere ayò ní àwọn ìlànà ètò – Àwọn ìlànà ńlá ló wà nínú ere ayò tí ó rọrùn láti tè lé.

Àwọn Òrò kókó Lórí Ere Ayò:

• Opon Ayò: Igba tí a máa ń lò fún ayò.
• Ọmọ Ayò: Àwọn nkan tí a máa fi gbé ayò.
• Ìròyìn Ayò: Àwọn àkókò tí a máa ń kópa nínú ayò.

Ayò jẹ́ eré ìdárayá tó mú kí àwọn ènìyàn gbádùn, bákan náà ó mú kí èrò wọn pọ́ si níṣòro ènìyàn.